Emzirme döneminde annenin doğru beslenmesi hem bebeğin sağlılığı hem de annenin rahat bir emzirme dönemi geçirmesi için önemlidir. Emzikli bir annenin beslenme programı, bütün besin gruplarını içermeli ve diyet vitamin ve mineral yönünden zengin olmalıdır.

Anne sütü, bebek beslenmesinde yeri doldurulamayan bir doğa harikasıdır. Emziklilikte salgılanan süt, annenin aldığı besinlerin bir ürünüdür. Süt için gerekli olan besinler, annenin kendi gereksinimine ek sayılmalıdır. Bu nedenle gebelikte olduğu gibi emziklilikte de beslenmenin iki amacı vardır:

- Annenin besin depolarını dengede tutarak sağlığını korumak.

- Salgılanan sütün yeterliliğini ve verimliliğini artırmak, dolayısıyla bebeğin normal büyüme ve gelişmesini sağlamak.

KALORİ İHTİYACI

Emziren annenin yeterli süt salgılayabilmesi için günde, normal gereksinimine ek olarak 700 kaloriye ihtiyaç vardır. Bu miktarın 500 kalorisi annenin yediklerinden, 200'ü ise gebelikte kazanılan besin depolarından karşılanır. Bu durum bir çok emziklilik döneminde bulunan kişiler için, gebelik süresince kazanılan ağırlığın kaybedilmesinde büyük etkendir.

Emzirme annenin vücudunun tekrar gebelik öncesi görüntüye dönmesine yardımcı olur. Emzirmek uterusun kasılmasını uyarır, küçülmesini sağlar, annenin karın bölgesi daha hızlı bir şekilde biçime girer. Emzirirken düzenli ağırlık kaybı görülürken anne sütünün üretimi etkilenmez. Emziklilik dönemi boyunca birçok besin öğesine olan gereksinim artar.

PROTEİN VE KALSİYUM DENGESİNE DİKKAT

Bebek emzirdiği dönem boyunca annenin birçok besin öğesine duyduğu gereksinim artar. Bu besin öğeleri;

Protein: Emzirme döneminde, normal diyetinizden yeterli düzeyde protein sağlayabilirsiniz. Örneğin, fazladan bir veya iki porsiyon süt tüketimi, hem daha fazla kalsiyum hem de protein almanıza neden olur.

Kalsiyum: Yeterli düzeyde kalsiyum tüketilmediği takdirde, vücudunuz kalsiyum depolarını kullanır. Bu durum, anne sütündeki kalsiyum düzeyini dengede tutmak üzere sisteme giren vücudunuzun bir uyum mekanizmasıdır. Dolayısıyla yeterli ve dengeli kalsiyum tüketimi emziklilikte önem taşır.

Bunların dışında emzikli bir annenin beslenme programı, bütün besin gruplarını içermeli ve diyet vitamin ve mineral yönünden zengin olmalıdır.

Emziklilikte yeterli ve dengeli beslenebilmek için neler yapmalı?

• Sıvı alımının günde ortalama üç litre (10-12 su bardağı) özellikle su, ıhlamur, nane, papatya gibi bitki çayları az şekerli veya şekersiz komposto ve meyve suları, limonata ve süt gibi hafif doğal içecekler tercih edilmeli.
• Emziklilik dönemlerinde sütün bollaşması için annenin iyi beslenmesi, stresten uzak ve yeterince dinlenmiş olması ve bebeğini sık aralıklarla emzirmesi önemlidir.
• Kalsiyum yönünden zengin olan süt, yoğurt ve peyniri belirtilen miktarlarda düzenli olarak tüketin. Süt tüketilemiyorsa sütlaç ve muhallebi yenebilir.
• Her gün bir adet yumurta ve bir porsiyon etli sebze yemeği veya kuru baklagil yemeğe özen gösterin.
• (N-3) Yağ asitlerinden zengin su ürünleri tüketiminin artırılması anne sütünün bu yağ asitleri içeriğini arttırır. Özelikle balık, protein değeri ve omega-3 içeriği bakımından zengin bir besindir ve bu dönemde tüketimine ağırlık verilmeli.
• Kuru fasulye, nohut, mercimek ve bulgur karışımı yemekleri, portakal, mandalina, domates, maydanoz, yeşil biber, taze soğan gibi C vitamini yönünden zengin sebze ve meyvelerle birlikte sık olarak tüketin.
• Vitaminlerin zengin kaynağı olan taze meyve ve sebzeleri her öğünde düzenli olarak tüketin.
• Salam, sosis, sucuk gibi katkı maddesi içeren besinlerden mümkün olduğunca uzak durun.
• Mutlaka iyotlu tuz kullanın çünkü ana rahmindeki bebeğin gelişiminde önemli olan yetersizliği zeka geriliğine neden olan iyot, doğal besinlerle alınamaz.
• Çay, kahveyi günde iki kez tüketebilirsiniz. Fazla içilen çay, kahve ve koladan kafein süte geçerek bebeğin sağlığını olumsuz etkiler. Demir emilimini engellediği düşünülerek yemek sırasında ve yemekten hemen sonra çay-kahve alınmamalı. Bunun yanında demir emilimini kolaylaştırdığından C vitamininden zengin taze meyve suyu uygundur. Çayı tercih edecekseniz, ikindi ve kuşluk gibi öğün aralarında yani yemek yedikten bir-iki saat sonra açık olarak için.
• Sebzelerin, makarna ve eriştenin haşlama sularını dökmeyin. Kuru fasulye, nohut ve barbunya gibi baklagilleri iyice yıkadıktan sonra ıslatın. Bu suyu dökebilirsiniz. Ancak bebek için önemli olan bazı vitaminleri içerdiğinden haşlama suyunu dökmeyin.
• Et, tavuk, balık, yumurta, karaciğer, dalak böbrek gibi sakatatlar, ceviz, badem gibi kuruyemişler, üzüm, kayısı, erik, pestil gibi kurutulmuş meyveler, kuru fasulye, nohut, mercimek, barbunya gibi kuru baklagiller, pekmez ve yeşil yapraklı sebzeler demir yönünden zengin yiyeceklerdir. Günlük beslenmede sık tüketilmesinde fayda vardır.
• Demir yönünden zengin yiyeceklerle birlikte C vitamini kaynağı olan domates, biber, maydanoz, kıvırcık gibi taze sebze ve portakal, greyfurt, çilek gibi meyvelerin alınması demir emilimini artırır.
• Günlük beslenmesinde et tüketimi az olan annelerin, protein ihtiyacını karşılayabilmeleri için haftada en az beş öğün yumurta tüketimlerine özen göstermeliler.
• Yemeklerde kullanılacak yağ tüketimine dikkat edilmelidir. Kalori değerini yükselten kızartma ve kavurma türü besinlerden uzak durulmalı, genellikle besinleri pişirme yöntemi olarak haşlama, fırında ya da ızgara yöntemi kullanılmalı.