Ailenizdeki kadınların sırtları düz mü yoksa kamburlaşmış mı? Yaşlı yakınlarınız arasında ufak bir çarpma sonucu kemiklerinde çatlak veya kırık olan var mı? Bu soruların herhangi birine "Evet" yanıtını verdiyseniz, genetiğinizde osteoporoz yani kemik erimesi olabilir.

Kemik Erimesi Kimlerde Daha Yaygın

Kemik erimesi özellikle menopoz döneminde daha yaygın olarak görülen bir sorundur. Bazen erkekleri de etkiler. Yaşlıların çoğu risk altında olduklarını bilmezler. Durum ancak kemiklerde kırık olduğunda ortaya çıkar. 60 yaşını geçmiş kadınların yüzde 55'inde erkeklerin ise yüzde 30'unda osteoporoz nedeniyle kemik kırılması vakalarına rastlanmaktadır.

Nasıl Anlaşılır?

Kemik erimesi problemini saptamanın en güvenli yolu kemik yoğunluğunun belirlenmesidir. Kemiklerin güçlü olup olmadığını belirlemek için doktor bel kemiği ve kalça röntgenini inceleyerek araştırma yapabilir. Bu araştırma, küçük bir çarpmayla kemiklerini kırmış veya kemik sağlığını etkileyici ilaçlardan kullanan kişiler için de yapılmaktadır. Soy geçmişinizde osteoporoz olduğundan kuşkulanıyorsanız veya kalça kırığı ya da çatlağından şikayetiniz varsa bu araştırmayı mutlaka yaptırın.

Kadınlara Önemli Bir Taviye

Kadınlık hormonu östrojen, kemik erimesini önler. Menopozdan sonra bu hormonun üretimi azaldığı için kadınlarda osteoporoz vakaları daha çok görülmektedir. Özellikle 50 yaşını geçmiş kadınlar, gıdalarından yeterince kalsiyum alamıyorlarsa kalsiyum tabletleri kullanmalıdır. Uygun kalsiyum tabletlerinin hangileri olduğunu belirlemek için doktorunuza danışmanız gerekir. Vücudunuz yeterince D vitamini alıyorsa kalsiyumu emmesi daha kolaylaşır. Sağlık için gerekli D vitamininin çoğunu güneş ışığından alırız ama kuraldışı durumlar da vardır. Örneğin, vücutlarının tümünü kapayacak giysiler giyen veya vaktinin çok azını açık havada geçiren kişiler yeterince kalsiyum alamayabilirler.

KEMİKLERİ GÜÇLÜ TUTMAK İÇİN NELER YAPILMALI?

Çoğumuz kemik erimesini önlemek için bol bol kalsiyum almanın gerekli olduğunu biliriz. Bu konuda yararlı diğer yöntemler arasında vücut yükünü taşıyan egzersizler ve aşırı alkol almaktan kaçınmak da vardır. Vücut yükünü taşıyıcı egzersizler, örneğin yürüyüş, koşu, ağırlık çalışmak, dans etmek, bahçe işi ve takım halinde oynanan sporlar olabilir.

Yüzme ve bisiklet sporu vücut yükünü taşıyıcı egzersizlerden değildir. Kalsiyum bakımından zengin gıdalar arasında süt ürünleri, soya sütü (etiketinde kalsiyum takviyeli olanları seçiniz), konserve som balığı ve sardalya gibi yumuşak kemikleriyle birlikte yenebilecek balıklar, taze yengeç, yeşil yapraklı sebzeler bulunmaktadır. Kurutulmuş karides, susam yağı ve tahin, nohut, badem, kuru incir ve maydanozda da bol kalsiyum bulunmaktadır.

İŞTE TEDAVİ YOLLARI

Tedavi yollarından birisi de hormon takviyesidir. Hormon replasman tedavisi (HRT), menopozdan sonra kadın vücudunda artık üretilmeyen hormonların yerini alır. Başka tedavi yolları da vardır. Doktorunuza danışarak öğrenebilirsiniz.

KENDİNİZİ TEST EDİN

• Aile bireylerinizden birinde hafif bir çarpma veya düşme sonrası kalça kırığı meydana geldi mi?
• Herhangi bir kemiğinizde hafif bir çarpma veya düşme sonrası kırık oluştu mu?
• Üç aydan daha uzun süre kortizon kullandınız mı?
• Üç santimetreden daha fazla boy kaybınız oldu mu?
• Düzenli olarak aşırı alkol alıyor musunuz?
• Günde 20'den fazla sigara içiyor musunuz?

Kadınlar için:

• Bir yıl veya daha uzun süredir adet görmüyor musunuz?
• Menopoza 45 yaşından önce mi girdiniz?

Erkekler için:

• Cinsel istek azlığı, ereksiyon güçlüğü veya düşük testosteron seviyesiyle ilişkili olabilecek herhangi bir başka belirtiden şikayetçi misiniz?

Bu sorulardan herhangi birine "Evet" yanıtını verdiyseniz osteoporoz riskiniz olabilir. İleri testler gerekip gerekmediğini öğrenmek için doktora başvurmalısınız.